کد مطلب:29877 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:96

بر حذر داشتن از غلو












علی علیه السلام و دیگر امامان علیهم السلام، در نهایت صراحت و شدّت و با حساسیّت ویژه ای، مسلمانان را از گرفتار آمدن در دام «غالیان» و «اندیشه های غالیانه» بر حذر داشته اند و به آنان، نسبت به اندیشه هایی از آن دست، هشدار داده اند. علی علیه السلام می فرماید:

إیّاكُم و الغُلُوَّ فِینا. قُولُوا إنّا عَبیدٌ مَربوبون و قُولُوا فی فَضلِنا مَا شِئْتُم؛

از غلوّ در حقّ ما بپرهیزید. [ درباره ما] بگویید كه «بندگان تربیت شده خداوند» هستیم و آن گاه، در فضایل ما، هر چه می خواهید، بگویید.[1].

روشن است كه مقصود امام علیه السلام ذیل حدیث (یعنی عبارت:«در فضایل، هر چه می خواهید، بگویید»)، هر گونه سخن و هر بافته بی پایه ای نیست؛ بلكه تكیه سخن و جانِ كلام، این است كه:ما تربیت شده خداوند» و تكامل یافته طریق عبودیّتیم؛ عبدیم و در این پایگاه و جایگاه، به فضایل والای انسانی و تمامت برتری های سلوكی، دست یافته ایم؛ «انسان كامل»یم و كمال در انسانیّت، از آن ماست و البته به همان گونه كه غلو درباره ما روا نیست، انكار فضایل ما و تن زدن از باورهای استوار و درست درباره ما - كه شاید به پندار شما راست نیاید و توان درك و فهم آن را نداشته باشید - نیز روا نیست.

بدانید كه ما «بندگان خداوند» و «تربیت یافتگان خداوند» هستیم. این دو نكته را بدانید و بر آنها تأكید كنید. آن گاه، بدانید كه ما، در سلوك عابدانه در سایه ربوبیّت الهی، تا بدان جا رفته ایم كه «مرغ بلندپرواز خیال شما توانِ اوج گرفتن تا قلّه شخصیّت ما را ندارد». پس، نه غلو، افزون باوری و فزون گوییِ بی پایه، و نه كوته انگاری، سنجش با دیگران و نگریستن از سر انكار نسبت به فضایل ما! این، همان نكته دقیقی است كه در حدیث امام علی علیه السلام آمده است:

لایُقاسُ بِآلِ مُحَمَّدٍصلی الله علیه وآله مِن هذِهِ الاُمَّةِ أحَدٌ؛[2].

هیچ كس از این امّت، با خاندان محمّدصلی الله علیه وآله سنجیده نمی شود.

شگفتا كه امام صادق علیه السلام، غالیان (این مدّعیان «محبّت» و داعیه داران «شیفتگی» به آن بزرگواران) را همسنگ فاسقان انگاشته، از اقتدا نمودن به آنان در نماز (امام جماعت قرار دادن آنان) نهی كرده است. ایشان می فرماید:

لاتُصَلِّ خَلفَ الغالی، و إن كانَ یَقولُ بِقَولِكَ؛

پشت سر غالی، نماز مگذار، گر چه به ظاهر، هم نظر تو [ در تشیّع] باشد.[3].

در آموزه های امامان علیهم السلام این گونه هشدارها و بیدارباش ها فراوان اند كه همه و همه، به نوعی نشانگر خطرسازی جدّی این گونه اندیشه ها برای تفكّر دینی و معارف شیعی است.









    1. اهل بیت در قرآن و حدیث:804/2 (ح 1235).
    2. اهل بیت در قرآن و حدیث:231/1 (ح 302).
    3. اهل بیت در قرآن و حدیث:806/2 (ح 1244).